Epifanie

Epifanie of Verschijning van de Heer herdenkt belangrijke momenten uit het leven van Jezus - onder-
andere dat Hij als kind aanbeden werd door de wijzen of magiërs uit het Oosten - dat God Hem bij zijn
doop in de Jordaan zijn geliefde Zoon noemt waarbij de Geest van God als een duif op hem neerdaalt
en dat Hij als gast op de bruiloft te Kana water in wijn veranderde, Zijn eerste wonder-teken.

Er wordt bij stil gestaan op 6 januari, wanneer dit niet op zondag valt, op de zondag tussen 2 en 8 januari.
In de tijd na 6 januari tot aan de 40-dagentijd spreken we van de ..…ste zondag na Epifanie
De liturgische kleur op Epifanie t/m de zondag er na is wit, symbool voor zuiverheid.

Het is niet bekend waarom in de Oosterse als Westerse kerken op 6 januari bij Epifanie stil gestaan wordt.
Aan de Oosterse datering zou een ingewikkelde niet meer te achterhalen kalender-berekening ten
grondslag hebben gelegen, die samenhing met de paas-datum.
In het westen was 6 januari de afsluiting van het heidense zonnewende-feest van dertien dagen. Waarbij
het Kerstfeest in de plaats kwam van het zonnewende-feest en Epifanie in plaats van de dertiende-dag.

Epifanie wordt in de Oosterse kerken uitbundig gevierd, het is er belangrijker en ouder dan het Kerstfeest.
De Doop van Jezus staat daarbij centraal, als de eerste manifestatie van God als Drie-eenheid.
Het feest wordt er ook wel Theofanie genoemd, van het Griekse theophaneia (godsverschijning).
De Westerse kerken namen Epifanie in de 4e eeuw over van de Oosterse kerken, maar wel in gewijzigde
vorm, zij maakte van Epifanie vooral het feest van de aanbidding door de wijzen of magiërs.

Een legende vertelde dat de magiërs de gedaante hadden van drie oosterse koningen. Dit wijkt af van
wat er in het Evangelie van Matheus staat, hierin is geen sprake van koningen maar van magiërs en
bovendien wordt er geen aantal genoemd.
In de negende eeuw kregen de drie koningen ook een naam; Gaspar, Melchior en Balthazar. Zij werden
gezien als vertegenwoordigers van de verschillende mensen(rassen) van de toen bekende wereld.

Rond het feest van Driekoningen bestaan er van oudsher vele volkse gebruiken. Een aardig gebruik is
dat de kinderen op of rond Driekoningen, verkleed als Caspar, Melchior en Balthazar, van huis tot huis
driekoningen-liederen zingen en hiervoor van de toehoorders wat zakgeld of snoep krijgen.